موزه علوم و فناوری ایران یکی از موزههای شهر تهران است که زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت میکند. مأموریت اصلی این مؤسسه پژوهشی بازسازی و معرفی دستاوردهای علمی ایران در دوران پیش و پس از اسلام و نیز نمایش اصول و تئوریهای دانش و فناوریهای روز دنیا است. این موزه در محل پیشین کتابخانه ملی در خیابان سی تیر و در نزدیکی موزه ملی ایران قرار دارد.
نخستین گالری این موزه در بهمنماه سال ۱۳۸۹ در محل کتابخانه ملی افتتاح شد. با راهاندازی مجموعه موزه در خیابان سی تیر در سال ۱۳۹۱، گالری دستاوردهای دانشمندان اسلام و ایران نیز به ساختمان موزه منتقل شد. در حال حاضر موزه در پنج گالری به این نامها به فعالیت مشغول است: گالری علم، گالری فناوریهای بومی، گالری از مورس تا تلفن همراه، گالری نور و گالری انرژیهای نو.
گالری علم
این گالری میكوشد، شاخههای گوناگون علوم پایه را معرفی كند و مفاهیم بنیادی را در قالب دستگاههای تعاملی و آزمایشهای جذاب، ازجمله اُپتیک و لیزر، مکانیک، الکتریسیته و الکترومغناطیس نمایش دهد، بهعلاوه، در قالب فیلمهای آموزشی شگفتیهای علم را مطرح میسازد و دانشمندان برجستهای را كه از پنجره دیگری دنیا را دیده و حقایق زیبایی را یافتهاند، ازجمله ارشمیدس، نیوتن، اینشتین و... تا از این گذر هر انسانی را به فکر وادارد.
گالری فناوریهای بومی
گالری فناوریهای بومی، به معرفی شاخههای متفاوت علوم پایه میپردازد و دستاوردهای دانشمندان ایران و اسلام را در قالب آثار تعاملی و نیز فیلمهای آموزشی به نمایش میگذارد. ازجمله تجهیزات و وسایل موجود در این گالری میتوان به آسباد، بادگیر و یخچال، ابزار نجومی رصدخانه مراغه از دانشمند بزرگ خواجهنصیرالدین طوسی، ماشینهای ساده کتاب «معیار العقول» و ابزارهای جراحی اشاره کرد که همگی بیانگر سیر تحول و تکامل دانش ایرانزمین از گذشته تا به امروز است.
گالری مورس تا تلفن همراه
تلاش برای ارتباط با دیگران را ازجمله ویژگیهای انسانی دانستهاند. در طول تاریخ شواهد بسیاری میتوان یافت که نشانه تلاش انسان برای ارتباط آسان و ارزان است. در گالری مورس تا تلفن همراه، همانطور که از نام آن پیداست، با انواع وسایل ارتباطی و البته فناورانه انسان آشنا میشویم. از ابتداییترین آنها، یعنی مورس تا تلفنهای هندلی و پیشرفتهترین آنها که در حال حاضر تلفن همراه است. همچنین، تصویری از تمام دانشمندانی که در پیشبرد وسایل ارتباطی نقشی داشتهاند به دیوارهای این گالری نصب شده است.
گالری نور
هدف از ایجاد این گالری معرفی و طرح آزمایشهای جذاب برای آشنایی مخاطبان با ماهیت و خصوصیات نور است. در این گالری دانشمندان بزرگ علم نورشناسی نیز معرفی شدهاند.
گالری انرژیهای نو
منظور از انرژیهای نو و پاک آن دسته از انرژیها هستند که آلودگیهای زیستمحیطی کمتری برجا میگذارند. انرژی هستهای، انرژی خورشید و باد ازجمله مهمترین نمونههای انرژیهای پاک هستند. هدف این گالری آشنایی بازدیدکنندگان با فناوریهای استفاده از این انرژیهاست. در حال حاضر بخش نخست این گالری که به انرژی هستهای اختصاص دارد، در موزه طراحی و اجرا شده است.
آدرس: تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، بالاتر از موزه ایران باستان، ساختمان سابق کتابخانه ملی خانه علم