علم تاریخ دربارهٔ گذشته بحث می‌کند؛ اما متعلق به گذشته نیست. تاریخ را برای درک زمان حال و ترسیم افق‌های پیش رو باید خواند و شناخت؛ زیرا تا ندانیم که بوده‌ایم، کجا بوده‌ایم و از کجا آمده‌ایم، نخواهیم فهمید که هستیم و به کجا می‌رویم.
دوره تحصیلی:
دوره دوم آموزش متوسطه› متوسطه نظری› علوم انسانی› پایه یازدهم
نام کتاب: تاریخ (2) از بعثت پیامبر اسلام تا پایان صفویه - پایۀ یازدهم دورۀ دوم متوسطه
پدیدآورنده: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
مدیریت برنامه‌ریزی درسی و تألیف: دفتر تألیف کتاب‌های درسی عمومی و متوسطه نظری
مدیریت آماده‌سازی هنری: اداره‌ی کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی
در کتاب تاریخ 1، علل، آثار و پیامد رویدادها و تحولات مهم تاریخ ایران و جهان در دوران باستان بیان شده است. کتاب تاریخ 2 ادامه کتاب تاریخ 1 است و به تاریخ دوران اسلامی اختصاص دارد و شامل مهم‌ترین رویدادها و تحولات تاریخ ایران و اسلام از بعثت پیامبر اکرم تا پایان حکومت صفوی در نیمهٔ نخست قرن 12 ق است. این دوره از تاریخ ایران، با قرون وسطا و عصر جدید در تاریخ اروپا مقارن است. از این رو، در دو درس پایانی کتاب، رویدادها و تحولات مهم سرزمین‌های اروپایی در قرون وسطا و عصر جدید، بررسی و تحلیل می‌شود.
سرفصل‌های مطرح‌شده در این کتاب به شرح زیر می‌باشد:
فصل اول: تاریخ‌شناسی
- درس اول: منابع پژوهش در تاریخ اسلام و ایرانِ دوران اسلامی
- درس دوم: روش پژوهش در تاریخ؛ بررسی و سنجش اعتبار شواهد و مدارک
فصل دوم: ظهور اسلام، حرکتی تازه در تاریخ بشر
- درس سوم: اسلام در مکه
- درس چهارم: امت و حکومت نبوی در مدینه
- درس پنجم: تثبیت و گسترش اسلام در دوران خلفای نخستین
- درس ششم: امویان بر مسند قدرت
- درس هفتم: جهانِ اسلام در عصر خلافت عباسی
فصل سوم: ایران؛ از ورود اسلام تا پایان صفویه
- درس هشتم: اسلام در ایران؛ زمینه‌های ظهور تمدن ایرانی - اسلامی
- درس نهم: ظهور و گسترش تمدن ایرانی اسلامی
- درس دهم: ایران در دوران غزنوی، سلجوقی و خوارزمشاهی
- درس یازدهم: حکومت، جامعه و اقتصاد در عصر مغول تیموری
- درس دوازدهم: فرهنگ و هنر در عصر مغول تیموری
- درس سیزدهم: تحولات سیاسی و اقتصادی ایران در دورۀ صفوی
- درس چهاردهم: فرهنگ و تمدن در عصر صفوی
فصل چهارم: اروپا در قرون وسطا و عصر جدید
- درس پانزدهم: قرون وسطا
- درس شانزدهم: رنسانس و عصر جدید